การสังเกตอาการป่วยของน้องหมา “หลังน้ำท่วม”

1. ทำไมน้องหมาถึงป่วยง่ายหลังน้ำท่วม?

น้ำท่วมทำให้น้องหมาเสี่ยงต่อโรคหลายอย่าง เพราะ…

• น้ำสกปรก อาจมีเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส พยาธิ และเชื้อราปนเปื้อนอยู่

• ความชื้นสูง ทำให้เกิดโรคผิวหนังและเชื้อรา

• บาดแผลจากเศษของมีคม เช่น ไม้ ตะปู กระจก

• ความเครียดจากการย้ายที่อยู่ หรือเสียงรบกวน

• อาหาร–น้ำไม่สะอาด ระหว่างน้ำท่วม

• สภาพแวดล้อมเสื่อมโทรม เช่น โคลน กลิ่นอับ ขยะ

เมื่อรวมกันทั้งหมด ทำให้ภูมิคุ้มกันน้องหมาลดลง และป่วยได้ง่ายกว่าปกติหลายเท่า

2. อาการป่วยที่พบบ่อยหลังน้ำท่วม และสิ่งที่ต้องสังเกต

2.1 เลปโตสไปโรซิส (Leptospirosis) หรือโรคฉี่หนู

เป็นโรคร้ายแรงที่มักมากับน้ำท่วม เพราะเชื้ออยู่ในปัสสาวะหนู
สังเกตอาการ

• ไข้สูง

• ซึม อ่อนแรง

• อาเจียน

• ปัสสาวะผิดปกติ มีเลือดปน

• เดินเซหรือมีอาการตัวเหลือง
  หากสงสัย ให้รีบพาสุนัขพบสัตวแพทย์ทันที

2.2 โรคผิวหนังจากเชื้อราและแบคทีเรีย

เกิดจากความชื้นสะสมหรือการแช่น้ำนาน
อาการที่มักพบ

• คัน ขนร่วงเป็นหย่อม

• ผิวแดง หรือเป็นผื่น

• มีกลิ่นตัวแรงกว่าปกติ

• เลียหรือเกาตัวอยู่บ่อย ๆ

2.3 อาเจียน ท้องเสีย หรือลำไส้อักเสบ

อาจเกิดจากการกินน้ำหรืออาหารปนเปื้อน
ควรสังเกต

• ถ่ายเหลวหรือมีมูกเลือด

• อาเจียนบ่อย

• เบื่ออาหาร

• น้ำหนักลดเร็ว

• ท้องอืด หรือร้องเมื่อแตะท้อง

2.4 อาการทางเดินหายใจ

สุนัขอาจสูดดมเชื้อโรคหรือสารระเหยจากน้ำเสีย
อาการที่พบได้

• ไอ จาม

• หายใจลำบาก

• เสมหะเยอะ

• มีน้ำมูกขุ่นหรือสีผิดปกติ

2.5 บาดแผลจากสิ่งของในน้ำท่วม

เพราะสุนัขเคลื่อนไหวเยอะ โอกาสโดนของมีคมบาดมีสูง
ควรตรวจ

• แผลเปิด ฟกช้ำ

• เลือดออกซึม

• บวมแดงหรือมีกลิ่น

• เดินกะเผลกหรือไม่ยอมใช้ขา

2.6 อาการเครียดและเปลี่ยนพฤติกรรม

น้ำท่วมทำให้สุนัขรู้สึกไม่ปลอดภัย
อาจเห็นพฤติกรรมเหล่านี้

• ซุกมุมเงียบ ๆ

• หวาดระแวง ตกใจง่าย

• เห่าเยอะขึ้น

• กินน้อยลง

• นอนไม่หลับ เดินวน

การฟื้นฟูสภาพทางใจสำคัญพอ ๆ กับการฟื้นฟูร่างกาย

3. วิธีดูแลน้องหมาเบื้องต้นหลังน้ำท่วม

3.1 ทำความสะอาดร่างกายทันที

• อาบน้ำด้วยแชมพูสำหรับสุนัข

• ล้างโคลนและสิ่งปนเปื้อนออกให้หมด

• เช็ดตัวให้แห้งสนิทเพื่อป้องกันเชื้อรา

• ตรวจดูเห็บ–หมัดที่อาจมากับน้ำหรือซ่อนอยู่ในขน

3.2 จัดพื้นที่แห้ง อุ่น และสะอาดให้สุนัขพัก

• ปูผ้าแห้ง เปลี่ยนบ่อย ๆ

• หลีกเลี่ยงพื้นที่อับชื้น

• ลดลมแรงหรืออากาศเย็น

• ตั้งกรงหรือเตียงให้อยู่ในที่สงบ

3.3 ให้น้ำและอาหารที่สะอาดเท่านั้น

• ใช้น้ำต้มสุกหรือผ่านการกรอง

• ให้อาหารใหม่ ไม่ค้างหรือเปียกชื้น

• งดของกินที่เจอระหว่างน้ำท่วม

ระบบย่อยอาหารของสุนัขอ่อนไหวมากหลังผ่านเหตุการณ์เครียด

3.4 ตรวจร่างกายสุนัขทุกวัน

• ตา หู ปาก

• ท้อง แขน ขา

• ผิวหนังและตามง่ามนิ้ว

• ดูว่ามีแผล ตุ่ม หรือรอยเกาบ้างไหม

ควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ น้อย ๆ เพราะเป็นตัวบอกโรคได้เร็วที่สุด

3.5 ให้เวลาและลดความเครียด

• พูดคุยกับสุนัขด้วยน้ำเสียงอ่อนโยน

• ลูบตัวเบา ๆ เพื่อให้เขารู้สึกปลอดภัย

• พาเดินเล่นในพื้นที่ปลอดภัยเมื่อพร้อม

• หาของเล่นหรือขนมที่ช่วยผ่อนคลาย

4. ควรพาน้องหมาไปหาหมอเมื่อไหร่?

หากมีอาการต่อไปนี้ ต้องรีบพบสัตวแพทย์ทันที

• ไข้สูง ตัวร้อนผิดปกติ

• อาเจียนหนักหรือถ่ายเป็นเลือด

• ซึม ไม่ยอมลุก หรืออ่อนแรงมาก

• ไม่กินอาหารเกิน 24 ชม.

• หายใจลำบาก

• ปัสสาวะเป็นสีเข้มหรือมีเลือด

• แผลติดเชื้อ บวม มีหนอง

• มีอาการตัวเหลือง (เสี่ยงโรคฉี่หนู)

การตรวจเร็วช่วยลดความรุนแรงของโรคได้มาก

5. คำแนะนำเพิ่มเติมเพื่อป้องกันปัญหาสุขภาพในอนาคต

• ทำวัคซีนป้องกันโรคฉี่หนูและโรคสำคัญอื่น ๆ ให้ครบ

• ถ่ายพยาธิและป้องกันเห็บหมัดอย่างสม่ำเสมอ

• ทำความสะอาดพื้นบ้านหลังน้ำลด ใช้น้ำยาฆ่าเชื้อที่ปลอดภัย

• ตรวจสอบพื้นที่รอบบ้าน ไม่ให้มีน้ำขังหรือจุดอับชื้น

• จัดเตรียม ชุดฉุกเฉินสำหรับสัตว์เลี้ยง เช่น อาหารสำรอง น้ำ แผ่นรอง ซองยา

• หมั่นสังเกตสุนัขเป็นประจำ แม้ผ่านน้ำท่วมมาหลายวันแล้วก็ตาม

หลังน้ำท่วม สุขภาพของสุนัขมีความเสี่ยงสูงจากเชื้อโรค ความชื้น และสิ่งปนเปื้อนต่าง ๆ การสังเกตอาการตั้งแต่ระยะแรก การทำความสะอาดร่างกาย การจัดพื้นที่แห้ง และการดูแลจิตใจ เป็นสิ่งจำเป็นอย่างมาก หากพบอาการผิดปกติ ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อป้องกันโรครุนแรงและช่วยให้น้องหมาฟื้นตัวอย่างปลอดภัย